Աղջոց վանքը փլուզման շեմին է, բայց պետական միջոցները սուղ են, վերանորոգել դեռ չեն պատրաստվում

Խոսրովի արգելոցում գտնվող Աղջոց Սուրբ Ստեփանոս վանքը փլուզվելու շեմին է։ Համալիրը երկրաշարժերի հետևանքով լրջորեն վնասվել է։ Հավատացյալները մեծ դժվարությամբ են կարողանում այցելել:

Իրավիճակի վերաբերյալ Yerevan.Today-ը փորձեց պարզաբանում ստանալ պատկան մարմին՝ ԿԳՄՍ նախարարությունից: Գրավոր հարցման մեջ ներառել էինք մի շարք հարցեր՝ ինչքանո՞վ են խնդրի տեղյակ պատկան մարմինները և ի՞նչ են պատրաստվում անել, ինչ ժամկետներում, արդյո՞ք նախարարությունը դիտարկում է վանական համալիրը Մայր Աթոռի պահպանությանը հանձնելու հնարավորությունը, արդյո՞ք նման փորձառություն եղել է նախկինում:

Ստորև ներկայացնենք հարցման պատասխանը․

«Խոսրովի արգելոցում գտնվող Սուրբ Ստեփանոս Աղջոց վանքն ընդգրկված է ՀՀ Արարատի մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակում:

ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության «Պատմամշակութային արգելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահպանության ծառայություն» ՊՈԱԿ-ն իրականացնում է մշտադիտարկում, որի արդյունքում յուրաքանչյուր տարի կազմվում է առավել վտանգված հուշարձանների ցանկ: 2022-ի տվյալներով ՀՀ-ում կան առավել վտանգված և վերականգնման ենթակա շուրջ 600 պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձան, որի մեջ ընդգրկված է Աղջոց վանքը:

Համաձայն «Պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ու պատմական միջավայրի պահպանության և օգտագործման մասին » ՀՀ օրենքի 1-ին հոդվածի՝ «.... Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող հուշարձանները գտնվում են պետության պահպանության ներքո...»:

Հաշվի առնելով վերոնշյալ ցանկերում ընդգրկված հուշարձանների հսկայական թիվը և դրանց համար անհրաժեշտ միջոցների սղությունը՝ նախարարությունը վանքի վերականգնումը կդիտարկի առաջիկա միջնաժամկետ ծախսային ծրագրում ընդգրկելու հնարավորությունը: Միևնույն ժամանակ նախարարությունը փորձում է համագործակցել բարերարների հետ՝ հուշարձանները մասնավոր միջոցներով վերականգնելու նպատակով:

Վերականգնվող բոլոր հուշարձաններն ընտրվում են առավել վտանգված հուշարձանների ցանկից, հաշվի են առնվում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ցանկում ընդգրկված հուշարձանները, ինչպես նաև ընթացիկ վերականգնվոց հուշարձանների վերականգնումը տրամաբանական ավարտին հասցնելու հարցը:

Կառավարության մի շարք որոշումնեով Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին սեփականության իրավունքով հանձնվել են շուրջ 200 եկեղեցիներ, որոնց մեջ Աղջոց վանքը ներառված չէ»:

Նախարության պատասխանից պարզ է դառնում, որ վանքի վերանորոգում մոտ ապագայում նախատեսված չէ, իրենք էլ հակված չեն վանքը հանձնելու Մայր Աթոռի հոգածությանը, թեև նման բազմաթիվ նախադեպեր կան՝ շուրջ 200 եկեղեցիներ հանձնվել են: Ինչու Աղջոց վանքի դեպքում այդ տարբերակը չի դիտարկվում, անհասկանալի է: Հավանական է՝ նախարարությունը ավելի շատ գերադասում է դիտարկել բարերարներ գտնելու տարբերակները, թե ոչ՝ ժամանակը ցույց կտա:

Թե երբ նախարարությանը կհաջողվի միջոցներ ներգրավել վանքը վերանորոգելու համար, հայտնի չէ, բայց փաստ է, որ կա միջնադարյան կոթողը կորցնելու մեծ վտանգ, քանի որ փորձագետներն ահազանգում են, որ հապաղելը կարող է անդառնալի հետևանքներ ունենալ:

Նշենք, որ Աղջոց Սուրբ Ստեփանոս վանքի փլուզման ահազանգեր հնչել են վերջին օրերում տարբեր լրատվամիջոցներում։